Idiomen en gezegden geven kleur aan een taal. Ze brengen niet alleen een boodschap over, maar doen dat op een manier die vaak prachtig beeldend is. Stel je voor, “de koe bij de horens vatten,” dat roept meteen een levendig beeld op, toch? Het is veel meer dan alleen maar zeggen dat je iets direct moet aanpakken.
Bovendien zijn idiomen vaak diep geworteld in de cultuur van een land. Ze vertellen verhalen en geven inzicht in hoe mensen denken en leven. Maar ja, als je ze letterlijk vertaalt, tja, dan kan het behoorlijk fout gaan. Niemand wil immers echt “de kat uit de boom kijken” als ze gewoon bedoelen dat ze eerst even willen afwachten.
Fouten die iedereen maakt bij vertalen
Vertalen is echt een vak apart. Het klinkt misschien eenvoudig, maar er zijn zoveel valkuilen. Een veelgemaakte fout is het letterlijk vertalen van woorden en zinnen. Dit werkt vaak niet omdat elke taal zijn eigen unieke manier heeft om dingen uit te drukken. Neem bijvoorbeeld het Engelse “It’s raining cats and dogs.” Letterlijk vertaald naar het Nederlands krijg je iets raars als “Het regent katten en honden.” Klinkt best vreemd toch?
Een andere veelvoorkomende fout is het negeren van context. Woorden kunnen verschillende betekenissen hebben afhankelijk van waar en hoe ze worden gebruikt. Denk aan het woord “bank”. Dat kan verwijzen naar een zitmeubel maar ook naar een financiële instelling. Zonder context weet je niet welke betekenis bedoeld wordt, en dat kan leiden tot misverstanden.
Culturele nuances niet vergeten
Vertalen gaat niet alleen over woorden, maar ook over culturen. Een goede vertaler begrijpt de culturele nuances van zowel de bron- als doeltaal. Dit betekent dat je moet weten wat wel en niet gezegd kan worden, afhankelijk van de culturele context. Wat in de ene cultuur grappig of beleefd is, kan in een andere cultuur juist als beledigend ervaren worden.
Neem bijvoorbeeld het verschil tussen directheid in communicatie. In Nederland zijn mensen vaak recht voor hun raap, terwijl in Japan beleefdheid en indirectheid hoog in het vaandel staan. Dit verschil moet je meenemen bij het vertalen, anders krijg je ongemakkelijke situaties.
Voorbeelden uit het dagelijks leven
In Nederlandse winkels is het heel normaal om direct te vragen: “Kan ik je helpen?” terwijl men in andere landen misschien meer afwachtend is. Een vertaler moet dit begrijpen om goed te kunnen vertalen wat er echt bedoeld wordt.
Of denk aan humor. Wat grappig is in Nederland, zoals droge humor of woordspelingen, kan totaal niet overkomen in een andere taal. Een slechte vertaling kan ervoor zorgen dat de grap zijn kracht verliest of zelfs helemaal niet begrepen wordt.
Tips om vloeiend te vertalen
Eén van de beste tips om goed te vertalen is veel lezen in beide talen. Zo krijg je gevoel voor hoe dingen normaal gezegd worden. Ook helpt het om films en series te kijken, zodat je hoort hoe mensen echt praten. Hierdoor kun je meer natuurlijke zinnen maken en vermijd je stijve of onnatuurlijke vertalingen.
Daarnaast is het belangrijk om altijd rekening te houden met de doelgroep waarvoor je vertaalt. Moet de tekst formeel of informeel zijn? Is het voor kinderen of volwassenen? Door dit goed af te stemmen kom je al een heel eind.
Hulpmiddelen die je helpen bij het vertalen
Er zijn tegenwoordig talloze hulpmiddelen beschikbaar die kunnen helpen bij het vertalen. Van online woordenboeken tot geavanceerde vertaalsoftware zoals Google Translate of DeepL. Hoewel deze tools nuttig kunnen zijn, zijn ze niet perfect. Ze missen vaak de context en culturele nuances die een menselijke vertaler wel begrijpt.
Bovendien kan lid worden van een community van vertalers ook heel waardevol zijn. Door ervaringen en tips uit te wisselen met anderen leer je continu bij en word je steeds beter in je vak.
Tenslotte kan het ook heel nuttig zijn om gebruik te maken van {tw_string} om bepaalde woorden of uitdrukkingen beter te begrijpen in hun context.